LLEOLIADAU’R SAFLEOEDD PALEOLITHIG Y GWYDDOM AMDANYNT YNG NGHYMRU

1 Ogof Cefn
2 Ogof Coegan
3 Ogof Kendrick
4 Ogof Pen-y-fai
5 Ogof Pontnewydd

CALCHFAEN GARBONIFFERAIDD

 

Y Cyfnod Paleolithig yng Nghymru

Mae’r term ‘Paleolithig’, Hen Oes y Cerrig, yn cyfeirio at gyfnod maith iawn o amser. Yng ngogledd Ewrop mae’n ymestyn o rhyw 800,000 i 12,000 o flynyddoedd yn ôl, gan gynnwys, yn syfrdanol, 98.5% o’r amser y gwyddom y bu dynion modern a chyn-fodern yn byw yn yr hyn a elwir gennym ni heddiw yn Brydain. Serch hynny, dyma’r cyfnod o archaeoleg Brydeinig y gwyddom ni leiaf amdano, oherwydd bod y dystiolaeth mor brin. Mae safleoedd paleolithig yng Nghymru yn brin o’u cymharu â dyffrynnoedd a gwastatiroedd de a dwyrain Lloegr, oedd yn dir mwy addas ar gyfer byw bryd hynny, fe ymddengys.

Rhannwyd y cyfnod paleolithig ym Mhrydain yn dri chyfnod: y Cynharaf (tua 800,000 – 180,000 o flynyddoedd yn ôl), Canol (180,000-40,000 o flynyddoedd yn ôl) a Diweddar (40,000-12,000 o flynyddoedd yn ôl). Gwyddom fod pedwar Oes Ia wedi digwydd yn ystod y cyfnod hwn, a’r un diwethaf yn dod i ben tua 12,000 o flynyddoedd yn ôl, gyda chyfnodau o hinsawdd fwynach yn digwydd rhwng yr Oesoedd Ia. Ar ddechrau’r cyfnod paleolithig doedd dim Ynysoedd Prydain fel y gwyddom ni amdanyn nhw heddiw, ac ni fyddai am filoedd o flynyddoedd, gan fod yr ardal hon yn rhan o un cyfandir mawr oedd yn cynnwys Ewrop, Asia ac Affrica.

English